Sağlığın en temel unsuru ilaçta da sahtecilik ortaya çıktı. Özellikle pahalı ilaçların sahtesini yapan vicdansızlar dağıtım zincirinin içine sızarak vatandaşın sağlığını tehdit ediyor.

Sahte içki, sahte kitap, sahte doktor ve sonunda sahte ilaç da gündeme geldi

Daha çok Rusya, Orta Asya cumhuriyetleri, Latin Amerika, Güney Asya ve Ortadoğu'da gibi dünyanın farklı bölgelerinde başlayan sahte ilaç salgınının Türkiye'ye de sıçraması, ilaç üreticilerini, ecza depolarını ve eczaneleri harekete geçirdi...
Sahtekarlık olaylarının özellikle fiyatları pahalı olan ilaçlarda gündeme geldiği belirtiliyor. Bugüne kadar daha çok kanser tedavisinde kullanılan ilaçlarla, Viagra ve Captagon gibi iktidarsızlığı önleyen ilaçlarda sahtekarlığın görüldü.
MANTAR GİBİ ARTTI
Sahte ilaç konusunu şimdilik kendi aralarında tartışan ilaç üreticileriyle eczacılar, en son Avrupa'nın ve Türkiye'nin en büyük ecza depolarından Hedef Allance Tedarikçiler Genel Kurulu'nda durumu ele aldılar. Basına kapalı olan toplantıda ilaç sektörünün önde gelen bütün isimleri de yer alırken, sahte ve taklit ilaç olaylarının önlenmesi için neler yapılacağı tartışıldı.
Hedef Allance Yönetim Kurulu Başkanı Ethem Sancak'ın sahte ilaçla ilgili yaptığı açıklama salonda şok etkisi yaptı.
Daha sonra söz alan ve üyeleri arasında daha çok yabancı ilaç firmalarının bulunduğu Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD Başkanı Altan Demirdere, "Sahte ilaç canımızı yakıyor" diyerek bu konudaki endişelerini şöyle dile getirdi:
" Son zamanlarda sahte ilaç vakaları mantar gibi arttı.
" Spot sanayide satılan ilaçlar başımıza dert açacak gibi görünüyor.
" Yaptığımız toplantıda bu konuyu enine boyuna ele aldık ve durumu Sağlık Bakanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü'ne de ilettik. İlaç sahtekarlığıyla ilgili özel yasalar çıkarılmalı.
ASPİRİN VE PATATES KULLANILIYOR
Sahte ilaç olaylarında firmaların ilaç kutularındaki logoları aynen taklit edilirken, kutuların içindeki haplara da gerçeği yerine ezilmiş aspirin, patates veya başka maddeler konuluyor.
Sahte ilaç vicdansızlığına karşı öncelikle Sağlık Bakanlığı ile Emniyet Genel Müdürlüğü'nün önlemleri artırması ve ceza yasalarına da bu olayları önleyecek maddelerin konulması isteniyor. Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın da bu konuda söz verdiği belirtiliyor.
Bazı ilaç firmaları, bu nedenle taklidi zor logolar ve özel "kod"lar kullanmaya başlarken, satış ve dağıtım noktalarını denetlemede de özel yöntemler geliştirmeye başladılar.
SAHTE İLAÇ CEZA YASASI'NDA YOK
Hangi ilaç firmalarına ait ürünlerin sahtecilik işlerine alet edildiğini belirlemek için yaptığımız araştırmada firmaların yöneticileri, "Evet, bu olaylar var ama vatandaşları olumsuz etkilemekten çekindiğimiz için ilaç adı vermek istemiyoruz" derken, konuyla ilgili ipuçları vermekle yetindiler.
Bu arada, sahte ilaç yapıp üretenlerle ilgili Türk ceza yasalarında da herhangi bir yaptırım bulunmuyor. Bu işe girişip yakalananlar, Markalar Kanunu ve Kaçakçılığın Engellenmesi ile üretilen ürünün KDV'sini ödemeyenleri kapsayan suçlarla ilgili cezalar alabiliyor. İlaç üreticileri, bu gibi suçluların da uzun hapisten çok para cezaları alarak kurtulduklarını belirtiyorlar ve yeni bir suç olduğu için yeni ceza maddeleri gerektiğini söylüyorlar.
Olanlardan canımız yanıyor
Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği (AİFD) Başkanı ve Novartis firmasının Türkiye Başkanı Altan Demirdere, bundan 6 ay önce başlarına gelen farklı bir sahtecilik olayında neler yaşadıklarını şöyle anlattı:
- Novartis'in Glivec adlı kan kanseri tedavisinde kullanılan bir ilaç var. Firma, sosyal sorumluluk kapsamında bu ilacı ABD'de kurulu Max Foundation adlı vakıf aracılığıyla aralarında Türkiye'nin de bulunduğu bazı ülkelerdeki yoksul ve hiçbir sosyal güvencesi olmayan kanser hastalarına tedavi için ücretsiz veriyor.
- Normalde kutusu 5 bin YTL'den satılan ilacı Türkiye'de 70 - 80 hasta kullanıyor. Bir baktık, bu hediye ilaçlar, Trabzon kanalıyla yurdumuza girmiş bazı eczanelerde kaçak olarak satılıyor.
- Gelen istihbaratları polise bildirdik ve biz de olayı araştırmaya başladık. Rusya veya bazı Orta Asya cumhuriyetlerinden otobüslerin arkasında saklanarak gönderildiğini, sonra da Trabzon'a ve buradan da İstanbul'a ulaştırıldığını belirledik.
- İstanbul Emniyeti'nin de çalışmalarıyla çete çökertildi. Satan eczanelerle mahkemelik olduk ama olayı şimdilik kapattık. Çok canımız yandı, maalesef bu işi yapanlar, çok az cezalarla durumu kurtardılar.
İşportacı ilaç satıcıları türedi
Türkiye'nin en büyük ilaç dağıtım kanallarından biri olan Hedef Alliance'nin patronu Ethem Sancak, sahte ve taklit ilaçların çok ciddi tehlike oluşturduğunu belirtirken, karşılaştıkları durumları şöyle anlattı:
- İşportacı ilaç satıcıları türedi. Bazı noktalarda taklit ve sahte ürünler ciddi tehlike oluşturuyor.
- Bunlar, dağıtım kanallarının içine spot satış noktalarından ulaşıyor. Bunun ciddi emareleri çıktı.
- Önümüzdeki günlerde dağıtımdaki bu sıkıntı, Türkiye ve dünyanın gündemine taşınacak. Pazarlama ve satışta sahte ve taklit ilaçla mücadele öne çıkmalı.